Pierwsze znaczące kroki w kierunku cyfryzacji Hollywood zostały poczynione w latach 70. i 80. XX wieku. To właśnie wtedy pojawiały się efekty specjalne generowane komputerowo (CGI). Najwcześniejszym przykładem zastosowania CGI w filmie był obraz „Westworld” z 1973 roku, który używał prostych obrazów cyfrowych do przedstawienia robota. W latach 80., dzięki filmom takim jak „Tron” z 1982 roku, widzowie zaczęli dostrzegać potencjał CGI, choć wciąż był on na wczesnym etapie rozwoju. Dziś technologia kształtuje wręcz sektor filmowy, a AI niedawno prawie go zniszczyła. Czego dotyczył ostatni strajk Hollywood? I czy kryzys został zażegnany?
Przełom nastąpił w latach 90., kiedy to „Terminator 2: Dzień Sądu” (1991) i „Park Jurajski” (1993) zaprezentowały publiczności efekty specjalne na niespotykanym dotąd poziomie. Te filmy nie tylko przekształciły branżę efektów specjalnych, ale także ustanowiły nowy standard wizualny w kinematografii.
Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad, technologia CGI osiągnęła poziom, który pozwala na tworzenie niemal realistycznych obrazów i środowisk. Filmy takie jak seria „Avengers” czy „Avatar” Jamesa Camerona pokazują, jak daleko zaszły efekty specjalne. „Avatar”, wydany w 2009 roku, jest często przywoływany jako przykład filmu, który zdefiniował nową erę w technologii efektów wizualnych, wykorzystując zaawansowaną technikę przechwytywania ruchu i tworząc w pełni realizowane cyfrowe światy.
Technologia nie ogranicza się jednak tylko do efektów wizualnych. Rozwój technologii dźwiękowych, takich jak formaty Dolby Atmos, również znacząco wpłynął na kinematografię, oferując widzom jeszcze głębsze i bardziej immersyjne doświadczenia filmowe.
A co z AI w branży filmowej? Ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania wykorzystaniem sztucznej inteligencji. AI zaczęła być stosowana nie tylko do tworzenia efektów specjalnych, ale również do:
- Analizy skryptów
- Predykcji sukcesu filmów na podstawie danych demograficznych i preferencji widzów
- A nawet do automatycznego montażu filmów
Jednym z pierwszych obszarów, w którym AI zaczęła natomiast odgrywać znaczącą rolę, jest scenariusz i rozwój fabuły. Na przykład systemy AI takie jak ScriptBook oferują analizę scenariuszy pod kątem ich potencjalnego sukcesu komercyjnego, analizując struktury narracyjne, postaci i inne elementy, aby przewidzieć, jak dobrze film może zostać przyjęty przez publiczność. Tego rodzaju narzędzia pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących inwestycji w projekty filmowe.
Na casting ze sztuczną inteligencją
W dziedzinie castingu AI zaczęła być wykorzystywana do analizowania wydajności poszczególnych aktorów w poprzednich filmach, co pomaga w prognozowaniu ich potencjalnego wpływu na sukces przyszłych produkcji. Systemy te mogą analizować dane dotyczące popularności aktorów w mediach społecznościowych i w innych kanałach cyfrowych, aby lepiej zrozumieć ich wpływ na potencjalną publiczność.
W obszarze produkcji AI zaczęła znajdować zastosowanie w automatyzacji pewnych procesów, takich jak edycja wideo. Na przykład algorytmy AI mogą analizować i edytować materiał filmowy, zwiększając efektywność procesu montażowego. Dodatkowo AI jest wykorzystywana do tworzenia efektów specjalnych. Szczególnie w scenach, gdzie konieczna jest rekonstrukcja lub symulacja realistycznych środowisk. Z kolei w postprodukcji AI odgrywa rolę w kolorowaniu i optymalizacji jakości obrazu. Algorytmy są w stanie automatycznie dostosować kolory i kontrast, zapewniając spójność wizualną całego filmu. AI jest również stosowana w procesie masteringu dźwięku, gdzie pomaga w usprawnieniu i optymalizacji ścieżek dźwiękowych.
Redukcja kosztów jest kolejnym kluczowym aspektem. AI pozwala na tworzenie bardziej skomplikowanych efektów specjalnych przy niższych kosztach, co jest szczególnie korzystne dla mniejszych studiów i niezależnych filmowców. Dla przykładu technologie AI mogą generować realistyczne tła lub środowiska, eliminując konieczność drogich wyjazdów na plan czy budowy skomplikowanych dekoracji.
Poprawa jakości produkcji jest kolejnym istotnym elementem. AI pomaga w osiągnięciu wyższego poziomu realizmu w efektach specjalnych, a także w optymalizacji jakości obrazu i dźwięku. W filmach takich jak „Avengers: Endgame”, AI była wykorzystywana do tworzenia skomplikowanych scen walki i efektów wizualnych, które byłyby trudne do osiągnięcia tradycyjnymi metodami.
Strajk Hollywood. Negatywne skutki AI
Chociaż sztuczna inteligencja wnosi do Hollywood wiele korzyści, jej wprowadzenie wiąże się również z negatywnymi skutkami i kontrowersjami. Jednym z głównych problemów jest wpływ AI na rynek pracy w branży filmowej. Automatyzacja procesów, która jest możliwa dzięki AI, może prowadzić do redukcji miejsc pracy, zwłaszcza w obszarach technicznych i postprodukcji, gdzie tradycyjnie zatrudniano dużą liczbę specjalistów. Pracownicy tacy jak montażyści czy specjaliści od efektów specjalnych mogą odczuwać zagrożenie ze strony algorytmów zdolnych wykonywać te same zadania szybciej i potencjalnie znacznie taniej.
Kolejnym punktem kontrowersji jest obawa przed utratą elementu ludzkiego w tworzeniu filmów. Chociaż AI może przynieść nowe możliwości twórcze, istnieje również obawa, że nadmierne jej wykorzystanie może prowadzić do utraty indywidualnego charakteru i emocjonalnej głębi w filmach.
Istnieje też problem etyczny związany z wykorzystaniem AI, zwłaszcza w kontekście tworzenia głębokich fałszerstw (deepfakes) i manipulowania obrazami aktorów. Technologie AI, które pozwalają na modyfikację wyglądu i głosu aktorów, stwarzają obawy dotyczące autentyczności i praw autorskich. Prowadzą też do nadużyć, takich jak tworzenie fałszywych reprezentacji ludzi bez ich zgody.
Hollywood strajkował przez AI
Jednym z najbardziej znaczących strajków w ostatnich latach był strajk scenarzystów w 2007-2008 roku. Chociaż głównym punktem sporu były kwestie wynagrodzeń za treści dystrybuowane cyfrowo, strajk ten ujawnił głębsze napięcia związane z rosnącym wpływem technologii na branżę. Scenarzyści obawiali się, że postępująca cyfryzacja i automatyzacja, w tym rozwój AI w pisaniu scenariuszy, mogą zagrażać ich roli i wynagrodzeniu w przyszłości.
W 2023 roku w Hollywood doszło do serii długotrwałych sporów pracowniczych, koncentrujących się głównie na strajkach zorganizowanych przez Gildię Scenarzystów Ameryki (Writers Guild of America, WGA) oraz Związek Aktorów Ekranowych (Screen Actors Guild‐American Federation of Television and Radio Artists, SAG-AFTRA). Był to drugi przypadek w historii, kiedy dwa związki zawodowe z Hollywood strajkowały jednocześnie (pierwszy miał miejsce w 1960 roku). Sytuacja ta była nazywana przez amerykańskie media podwójnym strajkiem Hollywood.
Głównymi problemami, które wywołały konflikty między studiami a artystami w obu związkach, były:
- Prawa własności intelektualnej
- Integralność artystyczna
- Brak wynagrodzeń rezydualnych od usług streamingowych
- Nowe rozwinięcia w dziedzinie sztucznej inteligencji i technologii mediów syntetycznych
Strajk Gildii Scenarzystów Ameryki rozpoczął się 2 maja 2023 roku. Był to największy przestój w amerykańskiej produkcji telewizyjnej i filmowej od czasu pandemii Covid-19 w 2020 roku, a także największe wstrzymanie pracy, jakie zorganizowała WGA od strajku w latach 2007-2008. Między 20 a 24 września odbyły się obiecujące negocjacje między WGA a czterema czołowymi dyrektorami studiów, które zakończyły się zawarciem wstępnego porozumienia. Strajk zakończył się 27 września 2023 roku.
Strajk SAG-AFTRA rozpoczął się natomiast 14 lipca 2023 roku, po tym jak zarząd krajowy związku zagłosował za jego rozpoczęciem. Był to pierwszy raz, gdy aktorzy zainicjowali spór pracowniczy od strajku aktorów w 1980 roku. Po zawarciu wstępnego porozumienia między WGA i AMPTP 24 września, co doprowadziło do zakończenia strajku WGA 27 września, SAG-AFTRA ogłosiło, że pozostaje w strajku i wezwało do wznowienia negocjacji z AMPTP. Ostatecznie SAG-AFTRA osiągnął wstępne porozumienie 8 listopada, a strajk został zawieszony 9 listopada
Strajk Hollywood a przyszłość filmów
AI umożliwia tworzenie zdecydowanie bardziej zaawansowanych efektów wizualnych oraz automatyzację pewnych procesów, co może przyczynić się do obniżenia kosztów i skrócenia czasu produkcji. Przykładowo technologie oparte na AI są już wykorzystywane do tworzenia realistycznych scen i postaci cyfrowych, co widoczne jest w filmach takich jak „Avengers” czy „Avatar”. W przyszłości AI może jeszcze bardziej przyczynić się do tworzenia wysokiej jakości efektów specjalnych przy niższych kosztach.
W dziedzinie scenariuszy i rozwoju fabuły, AI może pomagać w analizie i generowaniu treści, co może skutkować bardziej angażującymi i spersonalizowanymi historiami. Istnieją już narzędzia wykorzystujące AI do analizy scenariuszy pod kątem ich potencjalnego sukcesu rynkowego, a w przyszłości możemy spodziewać się, że AI będzie aktywnie wspierać proces twórczy, oferując sugestie i alternatywne kierunki rozwoju fabuły.
AI ma również znaczący wpływ na marketing i dystrybucję filmów. Dzięki analizie danych, AI może pomóc w precyzyjnym targetowaniu reklam i promocji, co zwiększa szanse na sukces komercyjny filmów. W przyszłości możemy spodziewać się jeszcze bardziej zaawansowanych systemów analitycznych, które będą w stanie przewidywać preferencje widzów i dostosowywać strategie marketingowe w czasie rzeczywistym.
Jednakże rozwój AI w branży filmowej rodzi również wyzwania. Pojawiają się obawy dotyczące zastępowania pracy ludzkiej przez maszyny, co może prowadzić do utraty miejsc pracy w niektórych dziedzinach. Ponadto, rosnące zastosowanie AI w tworzeniu i analizie treści filmowych może rodzić pytania dotyczące kreatywności i oryginalności. Istnieje ryzyko, że nadmierne poleganie na algorytmach w procesie twórczym może prowadzić do homogenizacji treści i ograniczenia różnorodności w kinematografii.
Przyszłość branży filmowej z AI wydaje się być kierunkiem nieuniknionym, pełnym zarówno ekscytujących możliwości, jak i poważnych wyzwań. Aby w pełni wykorzystać potencjał AI, branża będzie musiała znaleźć równowagę między innowacjami technologicznymi a zachowaniem kreatywności, różnorodności i ludzkiego aspektu w tworzeniu filmów.