Unia Europejska, jako lider w regulacji technologii przyszłości, od 2 lutego 2025 roku wprowadza w życie kluczowe przepisy Rozporządzenia o Sztucznej Inteligencji (AI Act). Dokument ten, opublikowany 12 lipca 2024 roku, ustanawia jednolite ramy prawne dla rozwoju, wdrażania i użytkowania systemów sztucznej inteligencji na terenie całej UE.
AI Act ma na celu nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa obywateli, ale także podniesienie kompetencji pracowników w zakresie technologii AI, co jest niezbędne w dynamicznie zmieniającym się środowisku cyfrowym.
Zakaz używania szczególnie niebezpiecznych systemów AI
Jednym z najważniejszych elementów AI Act jest wprowadzenie zakazu używania oraz wprowadzania na rynek szczególnie niebezpiecznych systemów AI. Od 2 lutego 2025 roku, systemy te, które spełniają określone kryteria praktyk zakazanych, zostają objęte całkowitym zakazem na terenie całej Unii Europejskiej. Komisja Europejska, odpowiedzialna za szczegółowe wytyczne dotyczące tych systemów, podkreśla, że ich eliminacja ma na celu ochronę podstawowych praw i wolności obywateli, a także zapobieganie potencjalnym zagrożeniom związanym z niekontrolowanym rozwojem sztucznej inteligencji.
Już 2 lutego br. w całej UE wchodzi w życie zakaz używania i wprowadzania na rynek szczególnie niebezpiecznych systemów AI. 🤖 Te technologie, które spełniają kryteria praktyk zakazanych, nie będą mogły być stosowane. Dodatkowo, wprowadzony zostanie obowiązek kompetencji w… pic.twitter.com/8bkcJNzi58
— Ministerstwo Cyfryzacji (@CYFRA_GOV_PL) January 31, 2025REKLAMA
Konsekwencje naruszenia przepisów
Niezastosowanie się do przepisów Rozporządzenia o Sztucznej Inteligencji może skutkować nałożeniem wysokich kar administracyjnych. Maksymalne progi kar zostały ustalone na poziomie 35 milionów euro lub 7% całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku, w zależności od tego, która wartość jest wyższa. Tego typu sankcje mają na celu zapewnienie, że wszystkie podmioty działające na rynku UE będą przestrzegać nowych regulacji, a także zachęcenie do odpowiedzialnego rozwoju i wdrażania technologii AI.
Wymóg kompetencji w zakresie AI
Równocześnie z zakazem stosowania niebezpiecznych systemów AI, AI Act wprowadza obowiązek tzw. AI Literacy, który dotyczy pracodawców, dostawców oraz podmiotów stosujących systemy AI. Zgodnie z artykułem 4 AI Act, pracodawcy muszą zapewnić swoim pracownikom odpowiedni poziom wiedzy i umiejętności w zakresie sztucznej inteligencji, co jest niezbędne do wykonywania zadań związanych z obsługą tych systemów. Ten krok ma na celu zwiększenie świadomości i kompetencji związanych z AI w miejscu pracy, co jest kluczowe dla bezpiecznego i efektywnego wykorzystania technologii AI.
Implementacja i wsparcie ze strony UE
Aby ułatwić implementację nowych przepisów, Komisja Europejska opublikowała szczegółowe wytyczne dotyczące systemów AI uznanych za zakazane. Ponadto, w ramach inicjatywy AI Pact, EU AI Office organizuje webinaria oraz tworzy repozytoria praktyk najlepszych w zakresie AI Literacy. Na przykład, 20 lutego 2025 roku odbył się webinar, podczas którego przedstawiono wymagania artykułu 4 AI Act oraz zaprezentowano inicjatywy mające na celu ułatwienie implementacji tych przepisów. W trakcie spotkania uruchomiono także repozytorium praktyk, które będzie regularnie aktualizowane, wspierając wymianę wiedzy i doświadczeń między członkami AI Pact.
Rola Ministerstwa Cyfryzacji
Ministerstwo Cyfryzacji odgrywa kluczową rolę w procesie wdrażania AI Act w Polsce. Już od 1 sierpnia 2024 roku rozpoczął się proces implementacji przepisów Rozporządzenia, mający na celu stworzenie jednolitych ram regulacyjnych w zakresie sztucznej inteligencji. Ministerstwo zaprosiło wszystkich zainteresowanych do udziału w pracach nad wdrożeniem AI Act, oferując wsparcie oraz materiały edukacyjne. W szczególności, przygotowano broszurę, która wyjaśnia przepisy dotyczące zakazanych systemów AI oraz przybliża techniki, funkcje i metody ich działania. Dokument ten jest dostępny dla przedsiębiorców, urzędników i obywateli, pomagając im zrozumieć nowe regulacje i przygotować się na ich implementację.
Edukacja i materiały pomocnicze
W związku z wprowadzeniem AI Act, Ministerstwo Cyfryzacji oraz eksperci z NASK przygotowali szereg materiałów edukacyjnych, które mają na celu zwiększenie świadomości na temat nowych przepisów. Broszura dotycząca zakazanych systemów sztucznej inteligencji stanowi cenny zasób informacji dla wszystkich zainteresowanych stron. Ponadto, Ministerstwo zachęca do przesyłania uwag, pytań oraz rekomendacji dotyczących art. 5 rozporządzenia 2024/1689, znanego jako AI Act, co pozwoli na dalsze doskonalenie przepisów w duchu dialogu z interesariuszami.
Przyszłość regulacji AI w UE
Wprowadzenie AI Act jest jednym z najważniejszych kroków Unii Europejskiej w kierunku odpowiedzialnego i etycznego rozwoju sztucznej inteligencji. Regulacje te mają na celu nie tylko ochronę obywateli przed potencjalnymi zagrożeniami związanymi z AI, ale także wspieranie innowacji i konkurencyjności europejskiego rynku technologicznego. Dzięki stopniowej implementacji przepisów oraz aktywnej współpracy między instytucjami, przedsiębiorcami i obywatelami, UE stawia na transparentność, bezpieczeństwo i poszanowanie praw podstawowych w erze cyfrowej transformacji.
Od 2 lutego 2025 roku Unia Europejska wprowadza fundamentalne zmiany w zakresie regulacji sztucznej inteligencji. Zakaz używania i wprowadzania na rynek szczególnie niebezpiecznych systemów AI, wraz z wymogiem zapewnienia AI Literacy, stanowi przełomowy moment dla całego sektora technologicznego. Dzięki AI Act, UE dąży do stworzenia bezpiecznego, innowacyjnego i etycznego ekosystemu AI, który będzie służył zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom, zapewniając równowagę między rozwojem technologicznym a ochroną fundamentalnych wartości społecznych.
Czytaj dalej: