Polska w 2024 roku zrobiła znaczący krok w stronę nowoczesnych technologii, stawiając na rozwój sztucznej inteligencji. Dokument „Polityka Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce 2025-2030”, opracowany przez Grupę Roboczą ds. AI (GRAI), zarysował wizję, cele i priorytety dla tego sektora. Po 12 miesiącach od wdrożenia nowej strategii warto przyjrzeć się osiągnięciom, wyzwaniom i dalszym planom. W kontekście globalnego wzrostu znaczenia AI, Polska staje przed szansą zajęcia istotnego miejsca w europejskim ekosystemie technologicznym.
Podstawy strategii, czyli filary rozwoju AI w Polsce
Polityka AI opiera się na czterech kluczowych filarach: kapitał ludzki, innowacje, inwestycje oraz wdrożenia. Każdy z nich wyznacza strategiczne kierunki działań, które mają na celu zbudowanie konkurencyjnej gospodarki cyfrowej i poprawę dobrostanu społecznego.
Kapitał ludzki
Polska odnotowała postępy w kształceniu specjalistów AI, ale braki kadrowe nadal stanowią wyzwanie. W 2023 roku brakowało około 50 tysięcy specjalistów IT, co utrudnia realizację ambitnych projektów. Choć liczba doktoratów z AI wzrosła, Polska wciąż nie jest w ścisłej europejskiej czołówce.
Innowacje
Zidentyfikowano 121 projektów wspierających rozwój AI, z czego 42 dotyczyły bezpośrednio innowacji. Jednym z przełomowych przedsięwzięć była budowa Fabryki Sztucznej Inteligencji w ramach Academic Computer Centre CYFRONET AGH. Projekt ten ma potencjał stać się katalizatorem dalszego rozwoju technologicznego w kraju.
Inwestycje
Wzrost wydatków na badania i rozwój (B+R) z 0,87% PKB w 2010 roku do 1,44% w 2021 roku to krok w dobrą stronę, ale wciąż poniżej średniej unijnej wynoszącej 2,3%. Polska musi także poprawić poziom inwestycji venture capital, które obecnie wynoszą jedynie 0,02% PKB, plasując kraj na jednym z ostatnich miejsc w UE.
Wdrożenia
Realizacja projektów wymagających rozwiniętej infrastruktury, takich jak budowa sieci 5G/6G czy nowoczesnych centrów danych, była jednym z priorytetów. Choć postęp był zauważalny, to złożoność tych przedsięwzięć wymaga długoterminowych działań.
Pierwszy rok wdrożeń – sukcesy i wyzwania
W pierwszym roku realizacji polityki szczególnie wyróżniały się dwa strategiczne działania: uruchomienie Polskiego Funduszu AI oraz uproszczenie procedur przyznawania pomocy publicznej. Fundusz ten umożliwił finansowanie projektów badawczych i komercyjnych, co przyczyniło się do wzrostu liczby innowacji na rynku. Jednocześnie uproszczone procedury administracyjne znacząco przyspieszyły proces realizacji inicjatyw AI.
Jednakże, jak pokazują dane, wciąż istnieje potrzeba lepszego zarządzania zasobami ludzkimi oraz współpracy międzysektorowej. Stworzenie przyjaznego ekosystemu AI wymaga integracji nauki, biznesu i sektora publicznego. Brak odpowiedniej liczby specjalistów oraz niewystarczające wsparcie ze strony prywatnych inwestorów stanowiły główne bariery w 2024 roku.
Globalny kontekst i rola Polski
W latach 2023-2030 globalny rynek AI ma rosnąć w tempie 37,3% rocznie, co stawia Polskę przed wielką szansą. Prognozy mówią, że do 2030 roku sztuczna inteligencja może zwiększyć polskie PKB o 8%, generując dodatkowe 50–55 mld EUR. Aby osiągnąć te cele, Polska musi skoncentrować się na zintegrowanym podejściu, obejmującym edukację, inwestycje i współpracę międzynarodową.
Porównując się do innych krajów UE, Polska wypada słabiej pod względem inwestycji w AI i liczby wykwalifikowanych specjalistów. Finlandia i Estonia, z udziałem venture capital wynoszącym ponad 0,3% PKB, mogą być wzorem do naśladowania. Jednocześnie, wzrost inwestycji w Europie o 55% w ciągu ostatnich pięciu lat pokazuje, że polski rynek ma potencjał do dynamicznego rozwoju.
Kolejne kroki – plany na przyszłość
W kolejnych latach kluczowe będzie utrzymanie tempa rozwoju i skuteczna realizacja priorytetów. Wśród nich znajdują się:
- dalszy rozwój infrastruktury obliczeniowej,
- zwiększenie finansowania B+R,
- kształcenie specjalistów oraz promowanie AI w edukacji na wszystkich poziomach,
- wdrożenie AI w ochronie zdrowia i sektorze publicznym.
Równocześnie istotna będzie koordynacja polityki AI na poziomie międzynarodowym, co umożliwi wymianę wiedzy i technologii oraz przyspieszy rozwój innowacji. Polska powinna aktywnie uczestniczyć w europejskich inicjatywach, takich jak programy Horyzont Europa, aby pozyskać dodatkowe środki i zasoby.
Polska na technologicznej mapie świata
Rok 2024 pokazał, że Polska ma potencjał, aby stać się liderem w obszarze godnej zaufania AI. Jednak sukces wymaga zaangażowania wszystkich sektorów: publicznego, prywatnego i naukowego. Postępy w realizacji „Polityki Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce 2025-2030” są obiecujące, ale wyzwania, takie jak braki kadrowe i niski poziom inwestycji, nadal pozostają do przezwyciężenia. W najbliższych latach kluczowe będzie utrzymanie dynamicznego rozwoju i integracja Polski z globalnym ekosystemem AI.
Czytaj dalej: